Historie Noord-Holland
Holland was dit voornaamste gewest van een Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werden de Bataafse Republiek uitgeroepen. Na een staatsgreep met 21 januari 1798 werd op 23 april 1798 een Acte met Staatsregeling aangenomen, waarmee de oude gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. Een republiek werden onderverdeeld in acht departementen met zo heel wat geoorloofd gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
het departement betreffende Texel
dit departement aangaande de Amstel
het departement met de Delf
Ernaast lagen tevens dit departement betreffende een Schelde en Maas en dit departement aangaande een Rijn deels op Hollands grondgebied.
Tenslotte voldeed een andere indeling niet en na de instelling in 1801 betreffende dit Bataafs Gemenebest werd dit departement Holland ingesteld volgens de antieke gewestelijke grenzen over Holland. In 1806 werd dit Bataafs Gemenebest vervangen door dit Koninkrijk Holland. Het jaar daarop werd dit departement Holland opgedeeld in het departement Amstelland (overeenkomend met Noord-Holland) en dit departement Maasland (overeenkomend betreffende Zuid-Holland). Nadat in 1811 het Koninkrijk Holland voor het Franse Keizerrijk werd gevoegd, werden Amstelland voor Utrecht gevoegd tot het département de la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werd Maasland omgedoopt tot département des Bouches-de-la-Meuse - Monden over een Maas.
Na een Fransen einde 1813 uit Nederland gevlucht waren, was een rangschikking aanvankelijk ongewijzigd. Met een Grondwet over 29 maart 1814 werden de departementen vernieuwen door provinciën ofwel landschappen. Zuiderzee en Monden over de Maas werden verenigd in de provincie Holland. Door minister Betreffende Maanen werden in de grondwetcommissie nog de benaming Holland en West-Friesland voorgesteld "om aan het verlangen betreffende achtenswaardige Noordhollanders ... toe te geven", doch het werd door de rest betreffende een commissie verworpen.[2]
De nieuwe provincie kreeg in 1814 twee gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam met de voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen terug betreffende Friesland tot Holland, doch een deel aangaande Hollands Brabant bleef bij Noord-Brabant en in 1815 werden verder dit laatste Hollands Brabant, nederland van Altena, bij Noord-Brabant gevoegd. Uiteindelijk werd in 1820 de grens met Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Om de dominantie te verminderen werden Holland voor een grondwetsherziening over 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. Een noodzakelijkheid hiertoe werd in Zuid-Holland niet gevoeld. In Noord-Holland gold dit wel in sterke mate vanwege Amsterdam, het in 1838 dit provinciaal gerechtshof met zichzelf voorbij zag kunnen ten gunste van Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd voor een overheersende positie betreffende Amsterdam en drong men met op de genezing over een verdeling bijvoorbeeld die was tussen dit Noorder- en Zuiderkwartier wegens 1795. Op deze plaats werden desalniettemin ook niet aan tegemoetgekomen. Na een Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werd deze bij Noord-Holland gevoegd, waarop Zuid-Holland in 1864 het grootste deel betreffende de gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden de eilanden Vlieland en Terschelling voor een provincie Friesland ingedeeld.[3] Dit voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit met Noord-Holland.
Om 2010 tot 2012 was daar enig tijd sprake met ons samenvoeging met een provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werd duidelijk dat die regelen met een baan zijn.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto met het Noorderkwartier, de IJsselmeerpolders en ons deel over Friesland
Noord-Holland bestaan grotendeels uit ons kopvormig schiereiland tussen een Noordzee, de Waddenzee en dit IJsselmeer. In dit zuiden grenst een provincie aan Zuid-Holland en Utrecht, in het oosten door remedie met een Houtribdijk en Hollandse Brug aan de provincie Flevoland en in dit noorden via medicament aangaande de Afsluitdijk met een provincie Friesland.
De provincie mag geraken onderverdeeld in een noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en een zuidelijk deel, waarbij dit Noordzeekanaal (en in vroegere tijden dit IJ) mits grens fungeert.
Ten zuiden over dit Noordzeekanaal liggen neem een ​​kijkje op deze website de stedelijke gebieden van Amsterdam, Haarlem, de Haarlemmermeer betreffende de luchthaven Schiphol en tevens dit Gooi, evenals een dichtbevolkt gebied, maar betreffende ons landschappelijk totaal ander karakter (bosrijk en ook niet totaal vlak).
Ten noorden van dit Noordzeekanaal bevinden zichzelf de Zaanstreek en verschillende, kleinere, delen en dorpen. De dichtstbevolkte zone loopt tot wat voorbij de plaats Alkmaar. Daar bevinden zichzelf in dit deel over een provincie ook landelijker gebieden: Waterland, een grote droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en geheel in dit noorden de Kop over Noord-Holland betreffende het uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, dit voormalige eiland Wieringen en dit waddeneiland Texel.
De westkust over een provincie wordt waarom niet meer weten grotendeels via duinen beschermd. Hier liggen bekende badplaatsen zodra Zandvoort, IJmuiden, Wijk aan Zee, Egmond met Zee en Bergen. Daar waar een duinen door de Noordzee waren verzwolgen, werden de Hondsbossche Zeewering aangelegd.
Een streek tussen Haarlem, Velsen (met beide zijden van dit Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar heet Kennemerland. Ons deel met Kennemerland lees dit bericht hier vormt de IJmond, betreffende de Hoogovens en verschillende industrie: dit kan zijn het westelijk gebied van dit Noordzeekanaal, met als middelpunt een haven en sluizen aangaande IJmuiden. Ten noorden over Kennemerland ligt een antieke marktplaats Schagen en op de noordpunt over dit schiereiland een marinehaven Den Helder, tevens veerhaven wegens Texel.
Met de oostkust liggen historische steden mits Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en ook dit eiland Marken en de opmerkelijke vissersplaats Volendam.
Een voornaamste binnenwateren in Noord-Holland bestaan het IJ (ooit ons zeearm) en het Noordzeekanaal betreffende de daarin, alang dan niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en dit Noordhollandsch Kanaal en het Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland geraken verschillende dialecten gesproken. Landelijk geniet dit Amsterdams de meeste bekendheid, het behalve in Amsterdam in steden indien Alkmaar, Purmerend en Hoorn heel wat kan zijn te horen, daar hier heel wat Amsterdammers wonen. Een meest organische dialecten vindt men op het platteland. Op welke manier noordelijker men komt, hoe verdere het lokale dialect met de standaardtaal afwijkt; bovenal dit Tessels en het Wierings beschikken over een heel persoonlijk karakter.
Net zodra in overige dialectgebieden kan zijn in Noord-Holland sprake betreffende ons teruggang betreffende een dialecten. Toch bestaan sommige dialecten nog opvallend vitaal. Betreffende name het Volendams is ter plaatse alsnog heel meestal gesproken. Andere dialecten, bijvoorbeeld dit Aalsmeers, zijn nagenoeg verdwenen.
Dit IJ is vanouds een barrière en het blijkt ook uit de dialecten. Een dialecten ten noorden over het IJ bestaan de meest afwijkende.
Tussen het IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te beluisteren)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
De dialecten ten zuiden betreffende dit IJ en Noordzeekanaal lijken meer op de dialecten met Zuid-Holland en worden taalkundig dan ook dikwijls mits Zuid-Hollands beschouwd. Immers nemen de traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts een overgangspositie in, betreffende zowel Noord- ingeval Zuid-Hollandse kenmerken. Een Gooise dialecten, welke intern vrij divers zijn, vallen in de Utrechtse band.
Boven het IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
Een dialecten van vanouds geïsoleerde gemeenschappen ingeval klik om meer te lezen Volendam, Egmond ofwel een Waddeneilanden hebben een heel persoonlijk ontwikkeling doorgemaakt en bestaan op sommige punten heel conservatief gebleven, daar waar ze zichzelf op verschillende punten juist opvallend beschikken over vernieuwd en daardoor zeer scherp aangaande een omliggende dialecten bestaan kunnen afwijken.
De opstelling met een dialecten boven dit IJ is problematisch en is aanleiding geweest tot verscheidene polemieken in een taalwetenschap. Veelal is op de verwantschap met dit Fries gewezen: betreffende name een conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) hebben veel geniepig betreffende dit Fries. Veel onderzoekers vermoedden een Fries substraat: de oorspronkelijke taal zou Fries zijn geweest. Dit Hollands zou het Fries pas laat verdrongen beschikken over en bezit het nooit volkomen kunnen verwisselen, waardoor Friese vormen en constructies alsnog voortleven in de dialecten. Hoewel deze theorie veel aanhang heeft, is ze via verschillende taalkundigen van de hand gewezen en zouden de Friese vormen eerder op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV is een overheids-NV, opgericht op 5 juli 2004, betreffende een Provincie Noord-Holland als enige aandeelhouder. De organisatie zorgt in opdracht aangaande de besturen betreffende een recreatieschappen vanwege een ontwikkeling, vatbaarheid, dit beheer en verzorging over 6 recreatiegebieden in Noord-Holland: Dit Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Milieu Noord-Holland
In Noord-Holland zijn twee grote nationale parken: het Nationaal Park Duinen van Texel (de hele westzijde van Texel) en het Nationaal Park Zuid-Kennemerland (de brede duinstrook van Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Daarnaast zijn er nieuws in Noord-Holland een tiental andere door Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder het Noordhollands Duinreservaat (van Wijk aan Zee tot Schoorl), de Schoorlse Duinen en een Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte bestaan daar in Noord-Holland alsnog ettelijke overige grotere en kleinere natuurgebieden, zoals het Goois Natuurreservaat, de Hulk, het Naardermeer, dit Balgzand en een Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. regio via Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland vanwege het hoofdartikel over dit onderwerp.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland is vanaf 2016 ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort